Pestgedrag op de werkvloer; 3 tips ter preventie

Iedereen veroordeelt pestgedrag op de werkvloer, dat zou je denken. Recente misstanden die aan het licht kwamen bij De Wereld Draait Door en Studio Sport laten zien dat heel Nederland zich fel tegen zulk gedrag keert. Hoe kan het dan dat het toch zo regelmatig voorkomt en belangrijker nog, wat kan je doen om het te voorkomen?

In het algemeen wordt pesten omschreven als ‘een opstapeling en herhaling van negatieve acties, specifiek gericht op één person, waarbij diegene zich slecht verweerd voelt’. Daarbij blijkt uit divers onderzoek dat met name het mentale aspect van pesten schadelijk is, zeker in gevallen waarbij de persoon in een sociaal isolement komt. Pesten komt niet alleen op het schoolplein voor. Op het werk, bij collega’s onderling, maar ook vanuit leidinggevenden komt pesten voor. De gevolgen hiervan kunnen groot zijn.

Uit onderzoek blijkt dat medewerkers die gepest worden gemiddeld vaker klachten als depressie en angst rapporteren, tevens gaat hun tevredenheid ten aanzien van het werk omlaag. Het risico dat zij de organisatie verlaten neemt toe. Nu zou je kunnen denken dat hiermee het probleem opgelost is. Echter weten we dat nog vaker het verzuim toeneemt met vage vaak psychosomatische klachten, naast negatieve publiciteit voor de organisatie. In tijden van personeelskrapte allemaal erg onwenselijk.

Voorbeelden van pestgedrag

Pestgedrag uit zich op verschillende manieren. Het kunnen kleinerende opmerkingen zijn, intimidatie, maar ook fysiek geweld of isolatie van medewerkers. Hierbij speelt (het gebrek aan) sociale steun een belangrijke rol, naast de perceptie van de betrokken medewerkers. Met sociale steun wordt hier alle ondersteunende interacties tussen groepen mensen bedoeld. Sociale steun is lastig te meten, aangezien niet iedereen dezelfde behoefte heeft aan sociale steun. Het gaat vooral om de tevredenheid van een medewerker met de door hem of haar ervaren sociale steun op het werk. Hoe minder deze tevredenheid is, des te groter de klachten kunnen worden wanneer er sprake is van pestgedrag.

3 Tips tegen pestgedrag

Als werkgever heeft u invloed op verschillende factoren die de kans op veelvuldig pestgedrag binnen de organisatie kunnen verlagen:

Tip 1: Besteed aandacht aan werksfeer en bedrijfscultuur

Het is belangrijk om aandacht te besteden aan een goede werksfeer en normen en waarden binnen de organisatie actief te promoten, waardoor mensen eerder sociale steun kunnen ervaren. Medewerkers zijn gebaat bij een open en veilige cultuur, waarin het makkelijker is om gevoelige onderwerpen te bespreken en elkaar aan te spreken op ongewenst gedrag.

Tip 2: Stel een vertrouwenspersoon aan

Momenteel worden er in de politiek gesprekken gevoerd over een wijziging in de Arbowetgeving die werkgevers zou verplichten medewerkers toegang te verlenen tot een vertrouwenspersoon. Dit is in de huidige wetgeving nog niet verplicht. Verplicht of niet, het is altijd prettig voor medewerkers om hun verhaal te kunnen doen bij een onafhankelijk persoon.

Tip 3: Handel adequaat

Zorg dat, op het moment dat een dergelijke situatie zich voordoet, u direct en adequaat handelt. Wanneer richtlijnen duidelijk en uitvoerbaar zijn en opgevolgd worden, weten medewerkers beter hoe zij in een situatie kunnen handelen. Dit zal de veilige werksfeer bevorderen en ook de meld drempel voor andere medewerkers verlagen

Bovenstaande tips zijn niet alleen belangrijk om pestgedrag tegen te gaan, maar zijn op allerlei vlakken te adviseren. Dúrf ook het gesprek aan te gaan met degene die het pestgedrag ervaart over de wijze waarop hij of zij hiermee om gaat. Als mensen vaker pestgedrag ervaren, gaan zij vaker hun gedrag juist compenseren: beter hun best doen, afleiding zoeken, óf worden zij passiever omdat ze denken dat niets meer helpt. Ook dit kan bijdragen aan een toename van mentale klachten en uiteindelijk neemt het verzuim hiermee dus ook toe. Het stimuleren van een actieve copingstijl, waarbij wordt gekeken naar alternatieve acties die binnen de invloedssfeer van de medewerker liggen is dan de uitdaging. 

Pesten op de werkvloer

Wilt u uw medewerkers weerbaarder maken voor negatieve situaties? Zet dan een van de workshops of trainingen van PSION in binnen uw organisaties uit om hen inzichten en tips te geven.