Durf jij te kiezen?

Keuzes maken: een thema wat vaak bij PSION in de spreekkamers aan bod komt. De psychologen zien daarbij twee soorten problemen terugkomen als het aankomt op het maken van keuzes, namelijk: 1. Ik heb helemaal geen keuze en 2. Ik heb teveel keuze. Hoe dan ook, in beide gevallen hebben mensen het gevoel onmogelijk een keuze te kunnen maken. Hoe werkt dat precies en hoe kunnen we zorgen dat we wel een keuze maken waar we ons goed bij voelen?

Keuzes maken heeft ook betrekking op werk. Een veel besproken onderwerp in de spreekkamers is de match van de persoon met het werk. Veel klachten hebben hier een link mee, alhoewel men dit nog niet zo snel wil onderkennen. “Dit werk doe ik al jaren zonder klachten” of “bij elke baan hoort nu eenmaal een minder leuke taak” zijn bekende uitspraken. Maar wat als dat werk de bron is van de klachten?  

Spanning

De spanning die we voelen bij het keuzeproces zit ‘m vooral in het ervaren van druk, iets moeten doen, moeten kiezen en niet weten waar je goed aan doet of gevoelsmatig geen grip te hebben op de situatie. We ervaren druk om voor het goede te kiezen. Het gevolg is dat we vervolgens blokkeren in het keuzeproces en ons verschuilen achter 1. Ik heb geen keuze of 2. Ik weet niet wat de goede keuze is en kan daarom niet kiezen. En vervolgens kiezen we dus niet echt. Op het gebied van de match met het werk betekent dit bijvoorbeeld wél het uitzoeken van waarden, kwaliteiten en valkuilen, maar er vervolgens niets mee doen omdat er teveel opties zijn of het onzekerheid oproept.

Dit blijven hangen is vaak hetgeen dat voor problemen zorgt. Zo bouwt namelijk de spanning verder op en nemen klachten verder toe. Maar wat is nou de reden dat we blijven hangen in het maken van de keuze?

Plussen en minnen

Hoe verloopt een (onbewust) keuzeproces precies en waarom lopen we vaak vast bij het maken van een keuze? In je hoofd werk je je opties uit. Je zet de positieve en negatieve consequenties op een rij. Wat je dan ziet gebeuren, onbewust, is dat je de plussen en de minnen, oftewel de positieve en negatieve consequenties langsloopt wanneer je een optie overweegt.

Die plusjes, de positieve consequenties zijn fijn, daar zijn we blij mee, maar bij de minnetjes, de negatieve consequenties vinden we lastig. Deze gaan als het ware overheersen. Dus gaan we optie 2 ontdekken en overwegen. En ook bij optie 2 komen we tot de ontdekking dat er negatieve consequenties zijn, die we óók niet willen aanvaarden, bijvoorbeeld in de keuze voor ander werk loop je tegen een tijdelijk contract aan terwijl je nu een vast contract hebt. Elke optie brengt namelijk (mogelijke) negatieve consequenties met zich mee. Een optie met alleen maar pluspunten bestaat gewoonweg niet!

Gevolg is dat we gaan herhalen van opties en bijbehorende consequenties, tot het punt “Laat maar, ik weet het niet meer. Geen enkele keuze is goed!” We lopen vast omdat we gewoonweg de minder leuke kanten niet willen accepteren, maar helaas.. de perfecte keuze die bestaat niet! We laten ons lijden door de mogelijke negatieve consequenties waardoor ons beeld vertroebeld en we die fijne nieuwe baan aan ons voorbij laten gaan.

Eigen regie

Zorg dat je je keuzeproces weer bewust maakt, werk de opties en bijbehorende plus én minpunten uit op papier, maak een keuze en ga achter deze keuze staan. Zo pak je de regie weer terug.

Meer weten?

Neem contact op met PSION voor begeleiding en coaching voor u en uw medewerkers.