Lekker weer, vakantie of een feestje; momenten waar we allemaal graag vrij voor nemen. We sparen ook vaak onze dagen daarvoor op. Zomaar vrij nemen om maar vrij te zijn, doen we toch minder graag. Het afgelopen jaar constateerden veel werkgevers dat medewerkers minder verlofdagen opnamen dan in de jaren ervoor. Maar welke rol speelt verlof nou eigenlijk in ons leven? Is het echt enkel een manier om het buitenland te kunnen ontdekken? Of heeft het ook nog een andere functie? Wat gaan we doen nu de vakantieperiode er weer aan komt?
Het is een marathon, geen sprint
Maart 2020 dachten velen nog dat COVID-19 snel zou overwaaien. “Dan maar even een tijdje wat minder sociale contacten en de weken vullen zonder onze gebruikelijke sport- en hobbyactiviteiten; schouders eronder en even doorbijten.” Omdat je nergens heen kon, spaarden veel medewerkers daarnaast ook de verlofdagen op. Bij PSION vergelijken we dit met een sprint; even de tanden op elkaar, de tijd om te herstellen komt later wel. Dit ‘sprinten’ ging het echter steeds meer maanden door. Langzamerhand kwamen mensen erachter dat het toch allemaal langer ging duren dan verwacht en dat het steeds minder goed vol te houden was; je moest je gaan aanpassen voordat de energie op was. Het ging van een sprint- naar een marathonsituatie, wat structurele veranderingen van ons vraagt.
In de spreekkamers van PSION zien we steeds vaker de mentale gevolgen van te weinig vrije tijd. Ook al verdwijnt de stress van de file, overvolle treinen en het haasten, we vergissen ons soms in hoe vermoeiend de situatie is (geweest). Het ‘nieuwe werken’ geeft namelijk ook nieuwe vormen van stress: langer doorwerken omdat je geen file hebt, minder pauzes omdat je minder ‘gestoord’ wordt. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat medewerkers online vergaderen als vermoeiender ervaren dan persoonlijke ontmoetingen. Onder andere het ontbreken van non-verbale signalen, vervormde spraak of vertraagde lichaamstaal maakt soms dat we ons meer moeten inspannen om het gesprek te volgen. Dus als we de hele marathon, genaamd de coronacrisis, willen uitlopen, is het belangrijk dat we ook in deze periode onszelf tussendoor rust gunnen.
Staycation
Jessica de Bloom, arbeids- en organisatiepsycholoog, onderzocht hoe verlof ons welzijn ondersteunt en kwam met het DRAMMA-model, dit model beschrijft de 6 voordelen die we halen uit het opnemen van verlof:
- Onthechting: het creëren van mentale en fysieke grenzen rondom werk;
- Ontspanning: iets doen waarvan je mentaal en fysiek tot rust komt;
- Autonomie: oog voor wat jijzelf belangrijk vindt;
- Meesterschap: het leren van een nieuwe vaardigheid, sport, taal of iets leren over een ander interessant onderwerp;
- Betekenis: iets doen waarvan je het gevoel krijgt dat het een positief verschil in de wereld maakt of die de zelfexpressie bevordert;
- Affiliatie: je verbonden voelen met de mensen om je heen.
Door in je vrije tijd ieder onderdeel af te tikken, kan een staycation net zo veel goed doen als een vakantie. Een verandering van omgeving, een warm bad, niet op een vast tijdstip hoeven op te staan, leren piano spelen, oma bezoeken en een spelletjesavond met het gezin organiseren; voorbeelden van hoe makkelijk het kan zijn om thuis of ergens anders in Nederland even tot rust te komen.
Wat te doen als leidinggevende / collega?
Dat het goed gaat met je medewerkers en collega’s, dat willen we allemaal. Dus moedig medewerkers en collega’s ook juist aan om vrij te nemen. Niet vanuit het belang van de organisatie maar vanuit de betrokkenheid voor de eigen gezondheid. Jijzelf profiteert hier ook van: Jessica de Bloom ontdekte dat collega’s die regelmatig vrij nemen gelukkiger zijn en daardoor aardiger en meer ‘extra-rolgedrag’ vertonen. Dit betekent dat collega’s een stap verder gaan dan de functieomschrijving door gedrag te tonen dat van belang is voor de samenhang binnen de organisatie. Zo kun jij dus ook profiteren van het verlof van je collega’s! Wat let je, gewoon opnemen die vrije dagen, en, tip jouw collega’s ook gelijk even!
Meer informatie
Wilt u weten hoe u psychische klachten kan signaleren en herkennen of wilt u snelle psychische hulp aan uw medewerkers aanbieden? Volg dan een workshop: Signaleren en herkennen van psychische klachten of sluit de ‘Beter in je vel-lijn’ aan. Wilt u hier meer over weten? Neem dan contact met ons op, wij helpen u graag verder.
