Column: Afreageren? Wees eerlijk!

– Column Petra van der Heijden – 

Ken je dat, die fijne reacties onder (online) artikelen? En lees je dit misschien stiekem graag? Ik beken ook; ik las met groot genoegen commentaar onder allerlei online berichten. Denk hierbij aan krantenartikelen en berichten op sociale media. Vaak omdat ik het erg vermakelijk vond om de regelmatig kort door de bocht reacties te lezen. “Vond” schrijf ik hier nadrukkelijk. Want ik merk dat ik de laatste tijd naar word van de lading van de reacties die mensen op elkaar geven. Voor mij voelt het alsof elke reactie die wordt geplaatst, vraagt om een publieke terechtzitting.

Ik lees gelukkig ook nog wel eens wat anders. Zo ook een stukje in een vaste rubriek van de zaterdagkrant waarin het ging over afscheid nemen. Het artikel sloot af met de laatste boodschap van de overledene: “we zijn op de wereld om elkaar te helpen”. Op de een of andere manier raakte dat ene zinnetje mij. Was dat omdat het over een verdrietig onderwerp ging, het afscheid nemen? Of juist omdat het artikel ging over liefde en dus lief zijn voor elkaar? Na wat overpeinzing, is het toch echt dat laatste.

Mijn overpeinzingen gingen nog wat verder en ik dacht aan wat ik in mijn gesprekken tegenkom. De medewerker die zó boos is op zijn leidinggevende na een beoordeling en dit vervolgens afreageert door volledig uit zijn plaat te gaan, collega’s die elkaar niet begrijpen en roddelen achter elkaars rug uit frustratie. Hoe komt het dat wij in onze reacties op lastige kwesties toch zo fel kunnen reageren en de ander met de grond gelijk willen maken? Zijn we massaal aan het afreageren?

Emoties in tijden van stress

Kijkend naar het psychologische aspect kom je hierbij al snel op emoties als afgunst en jaloezie. Zeker in tijden van stress (maar dus ook meningen over belangrijke onderwerpen), zijn dat volgens mij de emoties die op de voorgrond kunnen liggen. Afgunst en jaloezie willen ons mijn inziens vooral vertellen over onze eigen verlangens naar zaken die erg belangrijk voor ons zijn, maar die we op de een of andere manier niet (kunnen) nastreven. Dan dus maar afreageren toch; hiermee kunnen we de pijlen op anderen richten, uit pure vermijding van de pijlen die op onszelf gericht zijn. Dat we met dit afreageren onaardig zijn voor anderen, lijkt mij duidelijk. Maar zijn we dan in feite niet ook enorm onaardig voor onszelf door aan onze verlangens voorbij te gaan? Ik vind het ook erg belangrijk dat we leren om dáár naar te kijken. Vanzelfsprekend is dat heel spannend. Want het betekent dat je jouw muur even moet laten zakken en goed en eerlijk naar jezelf moet kijken.

Moeilijk doen of moeilijk hebben?

In mijn gesprekken vanuit PSION probeer ik weg te blijven bij de inhoud en veel meer in te gaan op de beweegredenen van iemands reacties. Hierbij trek ik ook uit elkaar of je deze emoties ontleent aan een situatie die nú ook écht aan de hand is of dat je hoofd er mee aan de haal gaat. Het verschil zit hem in: ‘Waar doe je eigenlijk zo moeilijk over?’ versus ‘Waar heb jij het moeilijk mee?’. Belangrijk hierbij is kijken naar het perspectief; wat zou jij doen als je in de schoenen van de ander stond en andersom? Simpel gezegd;  “als ik jou zou zijn en jij mij”. En vanuit hier kun je met compassie eerlijk kijken naar jouw eigen aandeel en reactie in het verhaal. Zeker, een aantal kritische vragen aan jezelf, maar ik geloof erin dat wanneer je je kwetsbaar op durft te stellen en het perspectief eens verplaatst, je al veel ruimhartiger en rustiger kunt zijn in je denken. Dat voorkomt onnodige negativiteit en vermindert de hinder die je ervan ervaart!

Meer informatie?

Wilt u ondersteuning bij het omgaan met stress of emoties? Neem dan contact op met PSION. Onze medewerkers helpen u graag verder.