Tweede Golf

– Column Petra van der Heijden – 

Daar was ‘ie dan, de Tweede Golf. Lang verwacht, of juist niet. In ieder geval was het opeens oktober en volgden de maatregelen elkaar weer op. Maatregelen na een periode van relatieve ontspanning en een periode waarin we tóch op vakantie konden. Maatregelen die ervoor zorgen dat ik in de spreekkamer regelmatig mensen spreek die het op zijn minst steeds lastiger vinden om zichzelf te motiveren thuis te werken. Met alle gevolgen van dien.

In maart dit jaar bleek dat een nieuw virus terrein had gewonnen en dat het land op slot moest. Op gepaste afstand zetten “we” de schouders eronder en dragen we het nieuwe normaal. Er komen verschillende initiatieven om anderen te helpen, we houden video-bingo op zaterdagavond en er komen grappige filmpjes voorbij. En ja, er wordt flink gepuzzeld. Bij mij thuis zetten we ons ook schrap, maar leidt de situatie slechts tot een eindeloze discussie of je “pùzzelen” of “puuzelen” zegt. Bij anderen is de nood hoger en ontstaat paniek, angst of stress. Emoties die ook nu in deze periode  aan de orde zijn.

Zo ook bij Anne.

Anne* is een ambitieuze dame die in de Tweede Golf absoluut niet meer het gevoel heeft In Control te zijn. Ook zíj zette in maart haar schouders eronder en heeft tot aan september doorgewerkt. Nu is ze uitgevallen. Anne is vermoeid, voelt zich neerslachtig en is snel emotioneel. Ze merkt op dat zij prikkelbaar reageert op haar partner en kind, én dat zij zichzelf niet of nauwelijks weet te activeren en motiveren. Tijdens onze eerste gesprekken merk ik op dat zij erg veel moeite heeft met het gegeven dat de thuiswerksituatie niet veranderde per september. Ze heeft nu rekening te houden met een onduidelijk scenario, waarbij het nog maar de vraag is of ze dit jaar nog op het door haar zo geliefde kantoor mag werken.

De stip op de horizon ontbreekt, en dat zie ik vaker terug in mijn gesprekken. Veel gehoorde klachten hebben te maken met het je slecht kunnen voorstellen wánneer de situatie normaliseert en wat dit dat voor je betekent. Het zorgt voor een mix van emoties, waar we het liefst niet bij stilstaan. Want dan is voor je gevoel helemaal het hek van de dam, we moeten immers door.

Het gaat niet om je GOED voelen, maar om goed VOELEN.

Maar als we dat nou juist wél eens doen? Wat als we proberen open te staan (aandacht geven aan) voor alles wat we in deze situatie voelen en denken, dus nú, en om je leven vanuit deze positie weer richting te geven?

De Amerikaanse psycholoog Hayes noemt dit psychologische flexibiliteit. Het gaat hierbij om dat je leert je niet af te keren van hetgeen moeilijk is, maar er juist aandacht aanbesteedt, zonder oordeel. Het gaat niet om je GOED voelen, maar om goed VOELEN.

Dat is ook wat ik met Anne besprak. Haar wens om alles onder controle te houden, haar belemmerende veroordelende gedachten hierin en vooral ook haar eigenlijke behoeften hierin kwamen aan bod. Ze begreep al snel dat zij in de huidige situatie zichzelf nauwelijks echt aanpaste. Ja, wel aan de situatie, maar niet aan zichzelf. Het besef deed pijn, maar vanuit hier ontstonden langzaam wel weer enkele initiatieven, zoals velen dit ook in maart deden. Door in gesprek te gaan met haar leidinggevende over de mogelijkheden om op kantoor te komen, door te onderzoeken op welke manier zij wél opnieuw sociale activiteiten kon ontplooien ontstond er wat meer ruimte én kleine geluksmomenten.

Teruggrijpen naar eerdere initiatieven vanuit het gevoel dat deze haar opleverden, daar had ze nog niet eerder aan gedacht, maar het helpt haar zeker om weer wat stipjes op de horizon te gaan zien. Ze zal alleen niet zo snel gaan puzzelen, gaf ze aan.

* Om de anonimiteit van de cliënt te waarborgen, is de naam van de cliënt gefingeerd.