Column Petra van der Heijden - Verandering

En toen was het “opeens” 2022. En tikken we de mijlpaal aan van 2 jaar omgaan met veranderingen. Al eerder heb ik het gehad over invalshoeken en mogelijkheden om hier mee om te gaan; van het onderzoeken van controle en invloed tot aan veerkracht. Het blijft ook nu duidelijk onderwerp van gesprek. Want, op moment van schrijven, dienen zich de eerste berichten aan over het weer openstellen van de maatschappij waaronder het vervallen van het thuiswerkadvies.

Of je het er nu mee eens bent of niet, we moeten er mee dealen: veranderingen.

Allereerst was daar natuurlijk de melding dat wij geen handen meer mochten schudden en afstand moesten houden. Langzaam slopen deze veranderingen in ons gedrag.

We moesten wennen aan deze nieuwe gewoontes. Wennen vervolgens ook aan mondneusmaskers, wennen aan het ontbreken van live bijeenkomsten, wennen aan het gebruik van Teams, Zoom, Meet en nu mogen we ook wennen aan het weer naar kantoor mogen. Toch?

Breinactiviteit

Klopt! Want bij al deze veranderingen levert ons brein een prestatie. Elke dag, ieder moment zijn wij namelijk onbewust bezig met prikkelverwerking. Normaal gesproken, als je in automatismen en routines zit, ben je daar niet zoveel energie aan kwijt. Als je in de afgelopen 2 jaar veel thuis bent geweest of telkens een verandering hebt ervaren, is jouw prikkelverwerking mogelijk veranderd en neemt het stukje brein dat verantwoordelijk is voor keuzes maken en problemen oplossen, de prefrontale cortex, het over. Deze slurpt meer energie. Je hebt enerzijds mogelijk kunnen afschakelen van heel veel drukte om je heen, maar misschien ook wel veel meer moeten schakelen en beslissen over bijvoorbeeld werk-privé balans, wat een toename oplevert in breinactiviteit. Hierdoor worden uiteindelijk allerlei stoffen geactiveerd, inclusief stresshormonen. Te lange blootstelling hieraan kan tot een toename van psychische klachten leiden, waarbij emotionele reacties kunnen gaan overheersen vanuit een constante staat van paraatheid.

Kúnnen, wil ik hierbij nadrukkelijk zeggen. Want er spelen natuurlijk nog meer zaken een rol. Ieder mens hanteert namelijk zijn eigen coping en mate van veerkracht. Maar ook psychologische constructen als autonomie (eigen regie), competentie (feedback van collega’s) en verbondenheid / sociale cohesie doen een duit in het zakje. Uit onderzoek is gebleken dat wanneer medewerkers ervaren dat zij kunnen meedenken over veranderingen, input kunnen leveren en de kwali- en kwantiteit van hun bijdragen worden gerespecteerd, zij beter bestand zijn tegen deze veranderingen.

Terug naar de werkvloer

Mijninziens geldt dit dus ook voor de terugkeer naar de werkvloer. Betrek je medewerkers erbij, geef inspraak, neem zelf als medewerker initiatief, benut je talenten hierin en wees je bewust van het feit dat ieder zijn of haar eigen behoefte hierin heeft. Waar het voor de een dus betekent meteen weer 5 dagen op kantoor, betekent het voor de ander met voorzichtige stappen eens per week weer in de kantoortuin.

Je mag het er moeilijk mee hebben, maar máák het niet te moeilijk!