Column Petra van der Heijden – Ontspannen, is het zo makkelijk gezegd als gedaan?

“Ik móet gewoon wat meer leren ontspannen”. Met deze quote kwam ze binnen. Ze wist het allemaal erg goed. Wat meer tijd voor ontspanning inbouwen, wat meer leuke dingen doen, appeltje eitje, toch?

Net als heel veel mensen die te maken hebben met mentale klachten, kreeg deze mevrouw dat als eerste te horen. Gevraagde of ongevraagde adviezen uit de omgeving in de categorie “ga eens wandelen”, “maak tijd voor je hobby” of “neem een hond”. Adviezen die in eerste instantie heel clichématig lijken, waar je misschien wel eens je ergernis over kan laten blijken, maar die stiekem wél ergens op gebaseerd zijn.

Jouw flow vinden

Binnen verschillende vormen van gedragstherapieën wordt in de laatste jaren steeds meer de nadruk gelegd op het stimuleren van de adaptieve modus; de modus waarin je op je best bent en in een soort fijne flow kan komen. Hierbij komt de focus steeds meer op herstel en de toekomst te liggen dan dat je klachtgericht werkt oftewel achterom blijft kijken. Zaken als de verbinding met de cliënt, en zijn of haar verbinding met de eigen omgeving spelen hierbij een belangrijke rol. In gesprekken betekent dit dat we op zoek gaan naar waarden, betekenisvolle situaties of specifieke hobby’s en activititeiten. Door de cliënten dit op te laten zoeken, hierbij (opnieuw) fijne ervaringen op te doen, vergoten zij hun veerkracht en versterken zijn hun coping om verder om te gaan met de problematiek die zij ervaren, zo is het idee.

Gunnen en genieten

In míjn gesprekken heet dit “gunnen en genieten”. Want het eerste wat mensen vaak laten vallen wanneer zij onder druk komen te staan, zijn de leuke, ontspannende dingen waar ze van genieten; ze gunnen het zichzelf niet meer. Hartstikke logisch, want álle ballen in de lucht is meestal al het probleem. Maar aan de andere kant zorgt het er ook vaak voor dat we nergens meer van kunnen genieten. We gunnen ons de tijd er niet voor en kunnen ongemerkt in een vicieuze cirkel komen van bijvoorbeeld somberheid à inactiviteit à piekeren à somberheid.

Dit besprak ik ook met de mevrouw die móest ontspannen. Allereerst kwamen er constructen als regels en overtuigingen aan bod. Maar vervolgens zoomden we in op tijd voor jezelf, ontspanning en wat je jezelf zou kunnen gunnen. Iets wat ze al langere tijd niet meer bleek te doen, maar waarvan ze vroeger altijd wel in een flow kwam en goed in was, was fotografie. Door allerlei redenen kwam ze hier niet meer aan toe, sterker nog, waar moest ze in vredesnaam gaan zitten om haar foto’s te bewerken en te archiveren? Allerlei (pieker)gedachten die het haar haast onmogelijk maakten er iets mee te gaan doen. Maar in haar hoofd zat het antwoord niet, zo gaf ik aan

Na een tijdje kwam er een mailtje. Een mailtje met in de bijlage een foto van een mooie werkplek. Ze had het zichzelf gegund wat meer te genieten en ervaarde hier verlichting van.  

Meer informatie

Mentale klachten hebben veel invloed op een medewerker, zowel privé als op het werk. Wanneer hier niks mee wordt gedaan, kan dit grote gevolgen met zich mee brengen. Daarom is het goed om direct en vaak preventief te handelen. Ga voor meer informatie over de psychische interventies van PSION naar de website en vraag vrijblijvend meer informatie aan.